Pathologie

Veneus oedeem is een zwelling ten gevolge van een dysfunctie in de aders of de venen. In de meeste gevallen gaat dit over insufficiënte kleppen waardoor het zuurstofarm bloed onvoldoende kan worden verder gebracht en er dus filtratie van vocht naar de weefsels gebeurd. Deze zwelling wordt beïnvloed door de zwaartekracht en komt het vaakst voor in de onderste ledematen.

​

Lymfoedeem ontstaat wanneer er een disbalans is tussen de aan- en afvoer van lymfe. Lymfe, een vloeistof die zowel afvalstoffen als eiwitten als immuniteitscellen bevat, bevindt zich in de weefsels en wordt via de lymfevaten van het lymfestelsel naar de algemene circulatie teruggebracht. Hierbij passeert het lymfe de lymfeklieren, een soort van zuiveringsstation met een belangrijke functie in het afweersysteem.
Gedaalde transportcapaciteit wordt gezien bij beschadigde, inefficiënte en afwezige lymfevaten of -klieren. Dit kan zowel aangeboren als verworven zijn. Ook de productie van lymfe kan omwille van verschillende redenen verhoogd zijn. Beide kunnen vochtophoping en dus zwelling geven. Lymfoedeem kan in verschillende regio's van het lichaam voorkomen.

​

Een minder gekend type oedeem is het lipoedeem. Deze hormoonafhankelijke zwelling komt voornamelijk voor bij vrouwen. Ook blijkt een genetische factor hierbij een rol te spelen. Onderhuids stapelen vet en vocht zich op.
Lipoedeem is vaak pijnlijk en gaat ook gepaard met zwakkere ligamenten, slappere bindweefsels en zwakkere spieren. Het gaat altijd over een symmetrisch oedeem waarbij handen en voeten geen zwelling vertonen.

​​

Algemeen oedeem heeft betrekking tot orgaandysfuncties en vormen geen onderdeel van de kinesitherapeutische behandeling.

​

Kinesitherapeutische behandeling

Compressietherapie
In de acute fase en bij toename van het oedeem wordt er dubbel meerlagige compressietherapie toegepast, of simpeler gezegd: er wordt gezwachteld.

Aangezien het om een chronische aandoening gaat, wordt er in de chronische fase gezorgd voor compressiemateriaal: dit betreft al dan niet op maat gemaakte armkous, compressiekousen en andere hulpmiddelen.
Indien er geen contra-indicaties zijn, kan deze therapie toegepast worden bij alle 3 oedemen.

Manuele lymfedrainage
Deze manuele techniek waarbij het lymfe terug in het lymfestelsel geduwd wordt, kan aanvullend bij de behandeling worden toegepast. Dit gaat over een tijdelijk effect maar kan voor de patiënt zeker als een echte opluchting aanvoelen wanneer het zwaarte en gespannen gevoel even wegvalt.

Lymfetaping
Door het aanleggen van een tape op een specifieke manier, wordt er een aanzuigeffect bekomen onder de tape. Het harde oedeem versoepelt hierdoor maar ook littekens zijn beduidend minder stug. Ook bij hematomen of blauwe plekken kan dit worden gebruikt.

Oefentherapie
Specifieke oefeningen ter bevordering van het lymfetransport. Er wordt een beroep gedaan op zowel de spier- als de adempomp. Ook bij lipoedeem en veneus oedeem heeft deze revalidatie een belangrijke waarde.

Pressotherapie
Dit is een toestel dat de manuele lymfedrainage nabootst (momenteel nog niet in onze praktijk).

Belang van zelfmanagement en opvolging
Om de patiënt zo autonoom mogelijk te leren zijn, worden allerlei tips en tricks naar zelfbehandeling mee gegeven. Omwille van het chronische karakter van de aandoening is een periodische opvolging aangeraden.

​